Brieven! verschenen

Op 23 oktober 2007 organiseerden het Huygens Instituut en de Leerstoelgroep Moderne Nederlandse Letterkunde van de Vrije Universiteit Amsterdam een symposium over het belang van correspondenties in geesteswetenschappelijk onderzoek, getiteld ‘Brieven!’. Het programma omvatte ruim drie eeuwen epistolaire cultuur en had een interdisciplinair karakter. Naast literaire en wetenschappelijke correspondenties kwamen ook brieven van en aan schilders ter sprake, evenals recente ontwikkelingen op het gebied van elektronische brievenuitgaven. Vijf van de voordrachten zijn nu bijeengebracht in een speciale aflevering van het Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde; voor de gelegenheid zijn ook alle boekbesprekingen in dit nummer gewijd aan brievenedities.

Ook qua materiaal is er sprake van een breed spectrum, variërend van een briefwisseling tussen twee (Rob van de Schoor over Kloos en Verwey) of drie (Ton van Strien (over Hooft, Huygens en Barlaeus) auteurs, via de briefwisseling van één centrale figuur met zo’n vierhonderd correspondenten (Henk Nellen en Peter Boot over Grotius), tot en met de correspondentie van alle personen die betrokken waren bij de ontstaansperiode (1890-1893) en de eerste reeks (1893-1894) van het avant-gardistische tijdschrift Van Nu en Straks (Bert Van Raemdonck).

Opmerkelijk binnen deze verscheidenheid aan objecten, perioden en benaderingswijzen is dat bepaalde thema’s (zoals de status van brieven als specifiek communicatiemiddel en de behoefte aan digitale beschikbaarstelling van parallelcorrespondenties) meer dan eens aan bod komen. Als er uit alle edities en experimenten die in dit themanummer de revue passeren één conclusie kan worden getrokken dan is het wel dat het meer dan ooit noodzakelijk is om de ontsluiting van bronnen, onderzoeksvragen en techniek op elkaar af te stemmen.

Brieven! [Themanummer van] Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 124 (2008), afl. 3; gastredactie: Annemarie Kets en Ben Peperkamp.