zaterdag 10 november 2007

Tijd en trauma bij Couperus

In de klassieker Van oude mensen de dingen die voorbij gaan beschrijft Couperus een romanfiguur die geobsedeerd is door het ouder worden. ´O, het was vreeslijk, dat oud, ouder worden’, aldus de achtendertigjarige Lot Pauws, een van de hoofdpersonen in de roman. Elders zegt hij: ‘Ik hoop nooit oud te worden [...] Iederen dag meer en meer rimpels te zien in je vel, grijze strepen aan je haar, je geheugen dof te voelen worden, je emotie te voelen verstompen, aan je maag een plooi meer te voelen [...]; je talent te voelen verslappen en je rug te voelen krommen onder àl het gewicht van het verleden, dat je meêsleept… zonder dat je daaraan íets doen kan […].’

In de recente bundel Schrijven tegen de tijd staat een artikel van Jacqueline Bel over deze klassieke roman van Couperus. Het voortschrijden van de tijd is het hoofdthema van deze roman, maar Bel laat zien dat ook traumatische gebeurtenissen bij Couperus een cruciale rol kunnen spelen in het proces van ouder worden. De bundel bevat artikelen over het ouder worden in literatuur, film en documentaires. Ze zijn vooral geschreven door medici, maar ook onder meer door filosofen, antropologen en letterkundigen.

Jacqueline Bel: ‘De dingen die voorbij gaan.’ In: Schrijven tegen de tijd. Redactie: Arko Oderwald, Koos Neuvel, Cees Hertogh en Willem van Tilburg. Utrecht: De tijdstroom 2007, p. 229-241.

Geen opmerkingen: