Tonio

Ga naar de nieuwe website

Eind juni 2012 heeft Sophie te Nuijl haar bachelorscriptie voltooid. Deze ging over Tonio; een requiemroman van A.F.Th. van der Heijden. Als bekend handelt deze veelgelezen roman over zijn in 2010 zo tragisch overleden zoon.

In recensies is onder meer gezegd dat in en met dit boek ‘de noodzaak om te schrijven nog nooit zo pregnant voor het voetlicht kwam’. Deze urgentie vormt het uitgangspunt van de scriptie, waarin enkele poeticaal-programmatische aspecten van Van der Heijdens schrijverschap zijn verkend. 

In 2008, drie jaar voor het verschijnen van Tonio, werd een reeks essays gepubliceerd waarin auteurs hun opvattingen over literatuur hebben toegelicht. Van der Heijdens bijdrage "Kruis en kraai. De romankunst na James Joyce" behoort tot deze verzameling. In dit indringende opstel bespreekt Van der Heijden (wat hij noemt) tien inspiratiebronnen. Het blijkt - achteraf bezien - dat vooral drie van deze onderscheiden inspiratiebronnen (‘inspiratie uit doodsangst’, ‘afgedwongen inspiratie’ en ‘inspiratie uit plichtsbetrachting’) van invloed kunnen zijn geweest toen hij aan het schrijven van zijn requiem voor Tonio begon.  

Meta-tekstuele gegevens in de roman en uitspraken in interviews hebben Sophie het materiaal geschonken om dit perspectief verder uit te werken. Volgens de auteur zijn zijn eerdere requiemboeken - Asbestemming (1994) voor zijn vader, en Voetstampwijnen zijn tandknarswijnen (2008) voor zijn vriend Jean-Paul Franssens - slechts oefeningen gebleken voor het ultieme requiem dat hij te schrijven had: dat voor zijn zoon. Sophie heeft geprobeerd dergelijke auteursuitspraken in een nuancerend perspectief te duiden. 

Sophie te Nuijl: Schrijven over Tonio of nooit meer schrijven. Een onderzoek naar de beweegredenen van A.F.Th van der Heijden voor het schrijven van Tonio. Bachelorscriptie VU, juni 2012

Begeleider: prof. dr. E. Jansen. Tweede lezer: dr. J. Bel

Dich Schram over Tonio op http://www.youtube.com/watch?v=SbgScYKyOcY.

Ga naar de nieuwe website