Poetics of Conflict and Reconciliation

Saskia Stehouwer bericht ons het volgende: van 16 tot 18 oktober 2008 woonde ik de conferentie “The Poetics of Conflict and Reconciliation” bij op de idyllisch gelegen campus van Bridgewater College, Virginia. Er was een verrassend groot aantal Afrikaanse sprekers, zodat veel bijdragen handelden over de rol van de dichter in een Afrikaanse context; bijzonder nuttig voor mijn eigen onderzoek naar verzoening en landschap in Zuid-Afrikaanse poëzie.

In de bijdragen over Zuid-Afrika speelde het landschap een haast alomtegenwoordige rol. Veel sprekers bleken conflict en verzoening te verbinden met de plek waar mensen wonen of waar hun voorouders vandaan komen, dus met de ‘wortels’ en de identiteit van mensen. In Afrika is het bijvoorbeeld op veel plekken van belang dat je blijft wonen waar je voorouders begraven zijn en waar hun shades nog rondwaren. De gedwongen verplaatsingen tijdens de apartheid hebben in die zin de identiteit van veel mensen aangetast en kunnen ook een belemmering vormen voor het verzoeningsproces.

De rol van de dichter was een tweede belangrijk thema van de conferentie. Het werd duidelijk dat de sprekers vrijwel unaniem van mening waren dat de dichter niet vrijblijvend dicht maar een belangrijke functie vervult in de maatschappij. In Afrikaanse oral poetry heeft de dichter zelfs een directe, door de maatschappij toegekende rol bij het bewerkstelligen van verzoening. In Zuid-Afrika is de rol van de dichter als aankaarter van onrecht van karakter veranderd na opheffing van de Apartheid, maar nog steeds is ook daar de sociale relevantie van poëzie duidelijk aanwezig en onderwerp van veel debat. Engagement is in Afrika vaak iets vanzelfsprekends.

Ik vond het erg nuttig om te ontdekken dat veel sprekers mijn idee deelden dat landschap belangrijk kan zijn voor iemands identiteit en dus ook voor verzoeningsprocessen. De belangrijke sociale rol die dichters in Afrika vervullen ga ik ook zeker in mijn analyse verwerken. En ten slotte was het ook heel boeiend om een beetje van de Amerikaanse verkiezingskoorts mee te maken. Mijn minipeiling gebaseerd op de Obama of McCainbordjes langs de weg bleek te kloppen: Virginia heeft Obama gestemd!