Karin Ratering Arntz heeft in haar onlangs voltooide en uitstekend bevonden masterscriptie een antwoord geformuleerd op de vraag of de familiegeschiedenis (waarin onbekende overgrootouders, grootouders en ouders worden geportretteerd) kan worden beschouwd als een nieuw literair genre. Voorheen was de familiegeschiedenis voornamelijk een particuliere aangelegenheid, waarbij de lezersgroep zich doorgaans beperkte tot een select (familiair) gezelschap. De laatste tien jaar echter genieten deze geschiedenissen belangstelling van vele literatuurconsumenten.Op basis van een vergelijking van de teksttypen autobiografie, biografie en (familie)roman en na een narratologische en referentiële analyse van drie recente publcaties (Het zwijgen van Maria Zachea van Judith Koelemeijer (2001), Altijd roomboter van Nelleke Noordervliet (2005) en Vrouw in de schaduw van Dorinde van Oort (2006)) beargumenteert Karin dat de familiegeschiedenis inderdaad als een literair genre moet worden gewaardeerd. Bij deze analyse is onder meer nagegaan hoe de betrokken auteurs omgaan met feit en fictie, hoe geschiedenis, verhaal, focalisator en chronotoop in de tekst zijn gerepresenteerd en hoe de vertelde microgeschiedenis zich in de algemene geschiedenis weerspiegelt. Bovendien is aandacht gevraagd voor het verwerkte bronmateriaal, de (poëticale) motivatie van de auteurs en de publieke receptie van de teksten.
Familiegeschiedenissen, schrijft Karin tot slot, lijken naar vorm en inhoud een reactie te vormen op postmoderne literatuur. Lezers zoeken in een gefragmenteerde samenleving naar herkenbare ‘waargebeurde’ verhalen waarmee zij zich kunnen identificeren. Familiegeschiedenissen representeren microgeschiedenissen die deel uitmaken van de macrogeschiedenis. Zij vormen daarmee een substantieel deel van het Nederlands cultureel geheugen.
Karin Ratering Arntz: 'Zij slapen. Eeuwen diep in mij'. De familiegeschiedenis: een literair genre? Masterscriptie VU: Amsterdam 2007.
Begeleider: Prof. dr. Ena Jansen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten