Inspirerend interview met Josje Kraamer

Josje Kraamer

Woensdag 14 november 2012 was Josje Kraamer bij ons te gast tijdens een college over het Nederlandse literaire veld. Josje Kraamer studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Van 2003 tot 2009 werkte zij als redacteur bij uitgeverij Contact en sinds 2009 is zij redacteur bij Querido. Tijdens het gesprek is de rol van deze uitgeverij binnen het literaire veld ter sprake gekomen en de manier waarop de uitgeverij beïnvloed wordt door veranderingen binnen het veld.

Querido geeft romans, verhalen, poëzie en literaire non-fictie uit van Nederlandse en buitenlandse auteurs. Daarnaast heeft de uitgeverij een succesvolle kinderboekenafdeling. Sinds kort bevindt zich onder de uitgeverij ook een apart imprint voor spannende boeken: imprint Q. Dit fonds is voornamelijk in het leven geroepen als gevolg van de onvermijdelijke commercialisering. Spannende boeken verkopen goed en daar is voor een uitgeverij in deze tijd dan ook het meeste geld te verdienen. Dit geld wordt vervolgens ook gebruikt voor de uitgave van literaire boeken, die vaak minder goed verkopen. Alleen ‘hoogstaande’ literatuur uitgeven kan niet meer, niet onder de huidige (financiële) omstandigheden. Een uitgeverij zal altijd concessies moeten doen. Financiële risico's worden dan ook niet snel genomen. Een literaire thriller als Borgen, gebaseerd op de populaire televisieserie, financiert op deze manier de meer 'risicovolle ondernemingen'. 

Zo'n risicovolle onderneming is bijvoorbeeld een debuut. Het is moeilijk te voorspellen hoe een boek het gaat doen bij het publiek. Daarom geeft Querido jaarlijks niet meer dan drie debuten uit. Daarbij zijn de promotionele mogelijkheden van een uitgeverij beperkt. De sociale media worden vaak ingezet voor de promotie van een nieuw boek: facebook, promoties, weggeefacties, citaat van de week, mooie foto's. Promotionele samenwerking met boekhandels is alleen mogelijk als een boek geheid een bestseller zal worden. Anders besteedt de boekhandel er geen aandacht aan. Gelukkig kunnen debutanten zelf ook dingen doen om hun boeken onder de aandacht te brengen. Bijvoorbeeld door actief te zijn op internet, een blog bij te houden, zich te lenen voor interviews en dergelijke. De persoonlijkheid van de auteur blijkt voor de promotie van een boek steeds belangrijker te worden, daarom is het prettig voor een uitgeverij als een debutant een vlotte babbel heeft en een persoonlijkheid die goed valt in de media. 

En hoe zit het nu met de e-books? Hebben die de wereld van de literaire uitgeverijen veranderd? Dat valt wel mee, zegt Josje Kraamer, hoewel het inmiddels wel standaard is dat van ieder nieuw uitgegeven werk ook een e-book verschijnt. 

Afsluitend deze leestip van Josje Kraamer: Margot van Sophie Zijlstra.