Op 1 december 2007 stierf de Zuid-Afrikaanse dichteres Elisabeth Eybers (1915-2007), 92 jaar oud. Haar dood werd op het NOS-journaal en de voorpagina’s van alle Nederlandse dagbladen vermeld. Onder anderen Piet Gerbrandy in de Volkskrant en Guus Middag in NRC Handelsblad schreven mooie stukken. Eybers werd daarbij steevast in verband genoemd met de andere twee grote Nederlandse dichteressen, Ida Gerhardt en M. Vasalis.Eybers debuteerde jong, in 1936, op 21-jarige leeftijd met de bundel Belydenis in die skemering en werd daarmee de eerste vrouw die een dichtbundel in het Afrikaans schreef. Haar laatste bundel, Valreep/ Stirrup-cup verscheen in 2005. De laatste jaren ging zij regelmatig haar eigen Afrikaanse gedichten in het Engels omdichten. Zij heeft meer dan 850 gedichten gemaakt, waarvan het laatste in juli 2007.
Eybers studeerde letteren aan de Universiteit van de Witwatersrand in Johannesburg, werkte een tijd als journalist, trouwde, kreeg drie dochters en een zoon. In 1961 kwam het tot een echtscheiding en Elisabeth Eybers besloot naar Amsterdam te verhuizen mede na de succesvolle ontvangst van een bloemlezing van haar gedichten, geproduceerd door de uitgever G.A. van Oorschot in 1957. Er volgden jaren van eenzaamheid en heimwee. Haar bundels bleven zowel in Zuid-Afrika als in Nederland (ondertussen bij Querido) verschijnen; altijd geschreven in het Afrikaans. In de loop der jaren begon zij bij de Nederlandse literatuur te horen, zoals blijkt uit de toekenning van de Constantijn Huygensprijs (1978) en, na een speciaal voor haar gemaakte statutenwijziging, in 1991 de P.C. Hooftprijs. Ook in Zuid-Afrika is zij een geliefde en gevierde dichteres gebleven.
Ena Jansen schreef haar proefschrift (1992) over de unieke positie van het werk van Eybers tussen twee taalgebieden. Haar boek Afstand en verbintenis. Elisabeth Eybers in Amsterdam (Pretoria 1996, Amsterdam University Press 1998, opgenomen in de DBNL in 2007) is hierop gebaseerd. Ena was een van de sprekers op haar begrafenis en schreef twee korte in memoriam-artikelen voor Zuid-Afrikaanse media:
"‘Hoe sal ons eendag doodgaan?’ – Elisabeth Eybers". In: Die Burger van 7 12 2007.
'[In Memoriam] Elisabeth Eybers: 26 Februarie 1915 – 1 Desember 2007'. In: LitNet van 4 12 2007.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten